కర్మ సన్యాస యోగము.. ఐదవ అధ్యాయమ.. పార్ధుని ప్రార్థన

 శోకం తొలగించి, కర్తవ్యం నిర్వహించి, తానెవరో తన వారెవరో తెలియపరచి, ఎవరు ఎవరి మీద యుద్ధము, పగ ప్రతీకారాల మధ్య జరిగే ఘర్షణ, బలాబలాలను తెలపాలని ఆకాంక్ష, మహాభారతంలో భగవద్గీత అచ్చు తెలుగులో , ఉత్పలమాల, చంపకమాల, శార్దూల మత్తేభము, మత్తకోకల పద్య సమూహముగా, శ్రీకృష్ణ పరమాత్మ ధ్యానం తో  . అక్షరీకరించ హృదయ తత్వ ఆవేదన, భక్తి తత్వ ఆరాధన, దేశ శ్రేయస్సు ఆలాపన అమృత ఘడియ ఉషోదయ కాలంలో రోజుకు 4 5 పద్యాలు రాయడం జరిగింది. 27-08-24  నుండి...రాసిన

 తర్వాత పద్యాలలో తప్పులు కొందరు సరిదిద్ది స హకరించారు. వారిలో ముఖ్యలు 

 అందరికీ కృతజ్ఞతాభినందనలు.

కర్మ సన్యాస యోగము..  ఐదవ అధ్యాయమ..

 పార్ధుని  ప్రార్థన 

 హే కృష్ణా మనసౌనుకర్మయుగమే ధ్యేయమ్ము బంధమ్ముగా 

హేకృష్ణా విధిగాను కర్మ మదిలో హీనమ్ము గా మార్చె లే 

హేకృష్ణా జయమేననే కళలే హేమాత యోగంబుగన్ 

హేకృష్ణా యిదిమానవాలికి సహేతమ్ము యేలయ్యెనున్

***

 02.హేవ త్సా వచయించితీసహనమే యోగంబు కర్మoబుగన్ 

 హేవత్సాయిది చిత్తశుద్ధిగ కళే హీనమ్ము కానట్టిదిన్ 

హేవత్సాయిదియాత్మ నిష్ఠగనునే శ్రేయస్సు పొందెందుకున్ 

హేవత్సాయిదికర్మయోగముగనే జీవమ్ము ధ్యేయమ్ముగన్

***

 03.కోరిక లేని జీవితము కోర్కెల మోహము ద్రోహబుద్ధి నె 

వ్వారిని దూషణమ్ము కథ వాసము లేకయు సన్యసింపగన్ 

 వారలె కర్మసిద్ధులగు వాకిట కాంతుల బంధమేయగున్ 

 దారిగ నిత్య హద్దులు విధాతయుహావం.కల్పన కర్మయోగమున్

***

4..వీడుము కర్మయోగమును వీనుల విందుగ సన్యసమ్ముగన్ 

 వీడుము సన్యసమ్మను సవీలును బట్టి  కర్మయోగమున్ 

పాడిన వేరు వచ్చుఫలి తాలను మూర్ఖుల ఆజ్ఞయేయగున్ 

రూఢగ నొక్కటేదలువ లోకయుపాసన మేను మేలుగన్

***

05..విధియే జ్ఞానము సిద్దిపొందిక యనే విద్యా యలంకారమున్ 

మదిగా కర్మల యోగసిద్ధియనగా మార్గమ్ము జ్ఞానమ్ముగన్ 

తిధిగా రెండును యాచరించగల ఖ్యాతీ సామ్య మాన్యమ్ముగన్ 

కథగా కాదును యేకనిష్టగుణ మేకామ్యమ్ము గానిత్యమున్

***

006.కర్మల ఎప్పుడూ తలపకాలము చేష్టలు వింతయేయగున్ 

కర్మలు మానటే మనిషి కానిది చేసియు కష్టమేమదిన్ 

 కర్మలు చేయనిష్ఠగల జ్ఞానము పొందియు కర్మ యోగ్యతన్ 

ధర్మమనోమయమ్ముగను ధన్యత పొందియు శుద్ధి కర్మగన్

-***

07.హృదయమ్మే నదిగానుకాంతిగను సాహు స్వార్ధమేలేకయున్ 

పదశాంతీమనసౌను యిoద్రియ ము యీప్రాణమ్ము యోగమ్ముగన్ 

కధలేకర్మలుగాను సర్వమయమే కాలమ్ము నేత్రమ్ముగన్ 

చెదిరేబుద్ధి కళంకమైబతుకు చేజార్చేటి దేహమ్ముగన్

***-

08. జ్ఞానవిసిష్టులే వినుచు జ్ఞప్తిగ గుర్తుగ గాధచిత్రమున్ 

వీనులకన్నులే గనుచు విశ్వ విజేతగ మాయ నేత్రమున్ 

పానము సేయుచూ తినుచు పాశము నిల్పుచు యజ్ఞడట్లుగన్ 

మానక శ్వాసజీవిత సమానము నెంచియు నీడసంసృతిన్

****

09..కన్నుల్లేకలగామూసితెరిచీ కాపాడు కావ్య కారమున్

ఎన్నోతాకుచునేమనస్సువిడిచే నీదై న చేయగల్గగన్

నన్నేమన్ననజేసిదల్చిసహనం స్నేహమ్ము కర్మయోగమున్

ఎన్నోచేయగ యన్నియూ సమముగా ఏర్పాటు కాయమా నమున్

***

10.ఎవరుగ కర్మలెల్లను నయాన భయాన సమర్పయామిగన్

నవవిధయర్పనేగతి సనాతనమార్గమునెంచి సేవగన్

వివిధ సకర్మలే సమయ విశ్వమునెంచి సహాయ మేయగున్

భవభవమేను తామరపు పత్రము వారిని వోలె మోక్షమున్

****

11. తమశుద్దాత్మను గాంచగా మనసుయే తాకీదు తత్త్వజ్ణుడున్

తమకాయమ్మనబుద్ధియే విజయమై తాళీకుడై స్నేహమున్

మమతాసక్తియులేక శాంతిగనుటే మార్గమ్ము గామెత్తగన్

తమకర్మల్ విధి నాచరించగలగే తాహత్తు యే యోగమున్

****

12.యోగుల కర్మలే ఫలము యోగ్యత కల్గియు దాహతృప్తిగన్

త్యాగము జేయుటేఫలము దర్శన భాగ్యము సత్యమేయగున్

భోగులు కామబుద్ధిగను బోనము చేయుట పాపకర్మగన్

సాగును కర్మలెళ్లమది శాంతియు లేకయు జీవనమ్ముగన్

***

13.మనసు వశంబు జేకొని సమాన సమర్ధ సహాయ దేహమున్ 

మనసునువీడి యేమి యన మాయ ఫలంబును పొంద సక్తిగన్ 

తనమన కర్మలేవి యన దక్క గుణమ్ము నుబట్టి సాగగన్ 

ఋణమగుకాయమే మదిగ రక్ష సుఖంబుయు శాంతి మోక్షమున్.

****

14.సరియగు వేళ కామ్యమగు సాధ్యమసాధ్య మనేది సంకటే 

పరిపరి విద్యలేగతియు పాశ యుపాసముగాను బాధ్యతే 

స్వరపరమేశ్వరా విధివిశాల విధాత మదీయ లక్ష్యమే 

పురుషులనాడిసంధియు సపూజ్యగపృద్వి ప్రసన్న తావిధిన్

****

15.సుకృతా ఘంబులనేవియో మనసుకే సూత్రమ్ము పుణ్యమ్ముగన్

నొకటేనన్నది లేదులేదనుటయే నుల్లమ్ము తోడన్ గనున్

వికసించే వయసౌను జ్ఞానమనుటే విశ్వమ్ము జిజ్ఞాసగన్

అవకాశంబుయు మోహమే మది కళేయాకర్ష జాడ్జ్యమ్ము గన్

****

16.సుఖ దుఃఖాలను నావిగాయనుటయే సూత్రమ్ము కాదేలగన్

యికయజ్ఞానము కప్పియే మనిషీ యిచ్ఛా వివాదమ్ముగన్

వికసించేకిరణమ్ముగాంచగలిగే విశ్వాస దేహమ్ముగన్

సకలమ్మున్ స్థితి గాంచగల్గుటగనే శాంతీ కళా గమ్యమున్

****

17.పరమాత్మే గతి బుద్ధిగానుకళ యేప్రావీణ్య మేలే విధిన్

పరమాత్మేను మనస్సుగా తలచుటే ప్రాధాన్యతాలక్ష్యమున్

పరమాత్మే సకలమ్ముగా పలుక గాప్రాబల్య మేసత్యమున్

పరమై జ్ఞానము సాధనే స్థితిగనే పాపమ్ము మోక్షమ్ముగన్

****

18.విద్య యన్నది పొందగల్గుట విశ్వమాయగ నేస్తమున్

విద్య బ్రహ్మగ బ్రాహ్మణామది విశ్వ వాహిని వేదమున్

విద్యగోవగు విద్య హస్తిని విద్య విశ్వస నీచుగన్

విద్య దేహము విద్య మోహము విద్య సర్వము యాత్మగాన్

****

019.సమభావస్థితిగామనస్సుగల యీసామ్రాజ్య సంపూర్ణతా 

సమవిజ్ఞానము ధర్మమై ప్రకృతి ప్రాసావిద్య నిర్దోషమై

గమనమ్మున్ పరమాత్మతో జగతి సాగారమ్ము దేహాత్మగన్ 

మమతామానస మందిరమ్ముగనుసామర్ధ్యమ్ము బ్రహ్మమ్ముగన్

***

020.దరిచేరంగ సుఖంబుయే గనక పొందాసౌఖ్యమేలేవింతన్ 

మెరుగాయేగుణ వేత్తనీశునుడు సామాన్యమ్ము దైవమ్ముగన్ 

తరుణానాసిరి బుద్దిగాకదల సంతాపమ్ము మూలమ్ముగన్ 

పరవమ్మున్ మదిశాంతమే గలిగి సాపాటేను దేహమ్ముగన్

****

021.సుస్తీబాహ్యవరమ్ముమర్చికదిలే సూన్యమ్ము నిశ్చేష్టగన్ 

గస్తీమార్గముగానువిశ్వకళలే కాలమ్ము విశ్వాసమున్ 

అస్తిత్వం మనసౌను కర్మకళలే యానంద సత్వమ్ముగన్ 

మస్తిష్కమ్ము గనేప్రపంచవిధి మార్గమ్ము జీవమ్ముగన్

***

022.దేనిని పొందితే నదియు  తేజము వల్లన మేలుయే యగున్ 

 గానగ కారణమ్ముగతి కాలపు నీడలు వెంటనుండినన్ 

దానికి సౌఖ్య దుఃఖములు దారిగ నేర్పుగ దర్పమేయగున్ 

వానికి లొంగిపోకమది మది వాంఛలన్నొదల జ్ఞానమేయగున్

****

023.ఏయత్నమ్ము కనేటి శీలి గెలిచే యేమాయ మర్మమ్ముగన్ 

కాయమ్మున్ నిలుపా నతండుగనే కామాధి ధర్మమ్ముగన్ 

గాయాలన్ సహనమ్ముగాను గలడో గంబీర్య దేహమ్ముగన్ 

ఆయాతీరుగసత్యయోగి యతడే యానంద సౌఖ్యమ్ముగన్

****

024.ఎవ్వడు లోన సౌఖ్యమును యే విధపొందియు నేర్పు గుండునో 

 ఎవ్వడులో రమించుకళ యేదియె యైనను శాంతికోరునో 

ఎవ్వడు విద్యబోధగను యెల్లరి క్షేమము చూచు చుండునో 

అవ్వడు సాంఖ్యయోగిగను యాదర్శ బ్రహ్మమ్ముగన్

****

025.నీరద దేహరూప దివి నిర్జర పాపము చేయగుండగన్ 

 శారద నామ మాధురికి జ్ఞాన ప్రభావము ముగ్ధమేయగున్ 

 దారిగ సంశయమ్ము లను దాతగ దీక్షయు సాధనేయగున్ 

 సారసలోచనా మనసు సర్వం నేస్తము బ్రహ్మ వేత్తగన్

****

27. నన్నెవరూ మనస్సును ననాదిన నాటిన తత్వ బుద్దిగా

అన్ని తపో మయమ్ముగ సహాయ వినమ్రత నెంచ యుక్తిగా

అన్నియు లక్షణాల పరకాయము నెంచియు యుండ శక్తిగా

అన్ని సజీవులై మనసె ఆశ్రిత పుత్తడి కాంతి ముక్తిగా

****

28. జయమేయిoద్రియమౌను సత్యమగు వాంఛావాక్కు విధ్యేలు లే

భయకోపాదులు వీడిశాంతిమయ ప్రాబళ్యమ్ము నిత్యమ్ముగన్

నియమమ్ముల్ వినిచేయుటే మనసు సాన్నిధ్యమ్ము సత్యమ్ముగన్

ప్రియమోనే వశమేనుమోక్షముయె సంప్రీతి స్వరమ్మేనులే

****

29.అతిధీరుo డతి దాన సూరుoడతి రమ్యాకారుడత్యంత సు

వ్రతు దంచుందను సన్నుతించు కవి వాగ్వాపార మెల్ల న్ యధా

ర్ధతమం బై విలసిల్ల మది సాధ్యాప్రేమ యజ్ఞముగన్

స్వత సిద్ధీ భగవత్ మహత్యమగు విశ్వాసమ్ము మహేశ్వరమ్

***

ఓం తత్ సత్ ఇతి శ్రీ మద్ భగవద్గీతాను, ఉపనిషత్తు, బ్రహ్మవిద్యాయాం, యోగశాస్త్రే 

శ్రీకృష్ణార్జున సంవాదే కర్మ సన్యాసయోగో నామ పంచమో ధ్యాయః ( తెలుగు పద్యాల భావము సమాప్త0 )

****

కర్మ సన్యాస యోగము..  ఐదవ అధ్యాయమ..

 పార్ధుని  ప్రార్థన 

 హే కృష్ణా మనసౌనుకర్మయుగమే ధ్యేయమ్ము బంధమ్ముగా 

హేకృష్ణా విధిగాను కర్మ మదిలో హీనమ్ము గా మార్చె లే 

హేకృష్ణా జయమేననే కళలే హేమాత యోగంబుగన్ 

హేకృష్ణా యిదిమానవాలికి సహేతమ్ము యేలయ్యెనున్

భావం.శ్రీకృష్ణుడు, ఇది కర్మలచే బంధింపబడి, పుణ్యకార్యాలు చేసే యుగమా? శ్రీకృష్ణా, నీ విచక్షణా జ్ఞానముచేత మేము మా కర్తవ్యాలను విడిచిపెట్టాలా? శ్రీకృష్ణుడు, అంతిమ యోగం విజయాన్ని ఇస్తుందా? కృష్ణ భగవానుడు, మానవ వికాసానికి ఇదేనా గమ్యం?

 కర్మల యొక్క సన్యాసాన్ని,మళ్లీ కర్మయోగాన్ని ప్రశంసిస్తున్నావు. ఈ రెండింటిలో ఏది శ్రేయస్సును కలిగిస్తుందో ఆ ఒక్కదాన్ని నిశ్చయించి నాకు బోధించు శ్రీ కృష్ణ పరమాత్మ

***

 02.హేవ త్సా వచయించితీసహనమే యోగంబు కర్మoబుగన్ 

 హేవత్సాయిది చిత్తశుద్ధిగ కళే హీనమ్ము కానట్టిదిన్ 

హేవత్సాయిదియాత్మ నిష్ఠగనునే శ్రేయస్సు పొందెందుకున్ 

హేవత్సాయిదికర్మయోగముగనే జీవమ్ము ధ్యేయమ్ముగన్

భావం.నిజమైన యోగా కేవలం చర్యలను అధిగమించి, స్థితిస్థాపకత మరియు సహనాన్ని కలిగి ఉంటుంది; మానసిక స్పష్టత మాత్రమే ముఖ్యమైనది, తక్కువ సాధన కాదు. అచంచలమైన అంకితభావం లేకుండా శ్రేయస్సును ఎలా గ్రహించగలరు? కర్మ యోగ మార్గం ద్వారా మాత్రమే జీవిత లక్ష్యం నెరవేరుతుంది.  సన్యాసము కర్మయోగము రెండు శ్రేయోదాయకములే వాటిలో కర్మ సన్యాసం కన్నా కర్మ యోగమే శ్రేష్టమైనది అని భగవంతుడు తెలియపరిచాడు.

***

 03.కోరిక లేని జీవితము కోర్కెల మోహము ద్రోహబుద్ధి నె 

వ్వారిని దూషణమ్ము కథ వాసము లేకయు సన్యసింపగన్ 

 వారలె కర్మసిద్ధులగు వాకిట కాంతుల బంధమేయగున్ 

 దారిగ నిత్య హద్దులు విధాతయుహావం.కల్పన కర్మయోగమున్

భావం.కోరికలు లేని జీవితం అనేది లక్ష్యం తోను సంఘర్షణ, చెందిన మరియు శత్రుత్వంతో ముందుకు సాగడం, కారణం తోనే ఇతరులను దెబ్బతీయడం, ఆధ్యాత్మిక ఆశ్రయం లేదా స్వీయ-సాక్షాత్కారం తోనే , కర్మ యొక్క బంధంలో చిక్కుకొని, దైవిక సృష్టికర్త రూపకల్పన ద్వారా రూపొందించబడిన నిర్ణీత పరిమితులకు శాశ్వతంగా పరిమితమై ఉంటుంది. ఎవరైతే ద్వేషించకుండా కాంచించకుండా ఉంటారో అతడే నిత్య సన్యాసి అని తెలుసుకో ఓ మహానుభావుడ గ్రంధాలు లేనివాడే బంధాల నుండి సుఖంగా బయటపడతాడు

***

4..వీడుము కర్మయోగమును వీనుల విందుగ సన్యసమ్ముగన్ 

 వీడుము సన్యసమ్మను సవీలును బట్టి  కర్మయోగమున్ 

పాడిన వేరు వచ్చుఫలి తాలను మూర్ఖుల ఆజ్ఞయేయగున్ 

రూఢగ నొక్కటేదలువ లోకయుపాసన మేను మేలుగన్

భావం.కర్మ యోగము యొక్క ఆకర్షణీయమైన కథనం మరియు ప్రాపంచిక అనుబంధాలను విస్మరించి సన్యాస యోగము గొప్పని, సన్యాస యోగము యొక్క ఆకర్షణీయమైన కథనం మరియు ప్రాపంచిక అనుబంధాలను విస్మరించి కర్మ యోగము గొప్పని, కొందరి మూర్ఖుల వాదన. కాని పరమాత్ముడు.  ఆపై ఖాళీ ఆదేశాలను నివారించడం ద్వారా అంతర్దృష్టితో కర్మ యోగంలో పాల్గొనండి. ప్రపంచం ఏకవచనం, అతీతమైన లక్ష్యాన్ని గౌరవిస్తుంది, ఇది గొప్ప మంచిని ఇస్తుంది. సాంఖ్యం (కర్మ సన్యాసం యోగం (కర్మయోగం) రెండు వేరువేరని ఏమీ తెలియని వారు అంటారు కానీ పండితులు అలా అనరు ఏ ఒక్క దాన్ని అయినా ఆచరిస్తే రెండింటి ఫలితాన్ని పొందుతారు.

***

05..విధియే జ్ఞానము సిద్దిపొందిక యనే విద్యా యలంకారమున్ 

మదిగా కర్మల యోగసిద్ధియనగా మార్గమ్ము జ్ఞానమ్ముగన్ 

తిధిగా రెండును యాచరించగల ఖ్యాతీ సామ్య మాన్యమ్ముగన్ 

కథగా కాదును యేకనిష్టగుణ మేకామ్యమ్ము గానిత్యమున్

భావం.విధి మరియు జ్ఞానము యొక్క విద్యాలంకారము,  స్వీయ-సాక్షాత్కారాన్ని ఇస్తుంది, గౌరవనీయమైన తాత్విక ఆలోచన సూచించినట్లుగా, చర్య మరియు ఆలోచన యొక్క పరస్పర ఆధారపడటాన్ని నొక్కి చెబుతుంది.  ఏ స్థానాన్ని సాంక్యులు జ్ఞానులు పొందుతారు దానినే యోగులు కూడా పొందుతారు సాంఖ్యం యోగం రెండు ఒకటేనని ఎవరు చూడగలుగుతారు వారే సరైన దృష్టి గలవారు

***

006.కర్మల ఎప్పుడూ తలపకాలము చేష్టలు వింతయేయగున్ 

కర్మలు మానటే మనిషి కానిది చేసియు కష్టమేమదిన్ 

 కర్మలు చేయనిష్ఠగల జ్ఞానము పొందియు కర్మ యోగ్యతన్ 

ధర్మమనోమయమ్ముగను ధన్యత పొందియు శుద్ధి కర్మగన్

భావం.కర్మ యొక్క శక్తి ఆలోచనలను అసాధారణమైన పనులుగా మార్చగల సామర్థ్యంలో ఉంది. కర్మను త్యజించడం మానవ సారాన్ని తగ్గిస్తుంది, ప్రయత్నాలను కష్టతరం చేస్తుంది. కర్మ సూత్రాలను స్వీకరించకుండా జ్ఞానాన్ని పొందడం అసమర్థమైనది, అయితే దాని ప్రాముఖ్యతను అర్థం చేసుకోవడం ఆధ్యాత్మిక అభివృద్ధి మరియు స్వచ్ఛతను ఇస్తుంది.

-***

07.హృదయమ్మే నదిగానుకాంతిగను సాహు స్వార్ధమేలేకయున్ 

పదశాంతీమనసౌను యిoద్రియ ము యీప్రాణమ్ము యోగమ్ముగన్ 

కధలేకర్మలుగాను సర్వమయమే కాలమ్ము నేత్రమ్ముగన్ 

చెదిరేబుద్ధి కళంకమైబతుకు చేజార్చేటి దేహమ్ముగన్

భావం.హృదయం ఒక నదిని పోలి ఉంటుంది, స్వార్థం లేకుండా, ప్రశాంతమైన మనస్సుతో, ఇంద్రియాలను సమన్వయం చేస్తుంది, జీవితం మరియు ఆధ్యాత్మికత కలిసిపోతుంది, చర్యలు సహజంగా విశదపరుస్తాయి, సమయం ప్రతిదీ ఆవరించి ఉంటుంది మరియు అపరిమితమైన తెలివి శరీరాన్ని క్షీణించకుండా కాపాడుతుంది.

***-

08. జ్ఞానవిసిష్టులే వినుచు జ్ఞప్తిగ గుర్తుగ గాధచిత్రమున్ 

వీనులకన్నులే గనుచు విశ్వ విజేతగ మాయ నేత్రమున్ 

పానము సేయుచూ తినుచు పాశము నిల్పుచు యజ్ఞడట్లుగన్ 

మానక శ్వాసజీవిత సమానము నెంచియు నీడసంసృతిన్

భావం.జ్ఞానోదయం పొందిన మనస్సులారా, ఈ ఋషి సలహాను పాటించండి మరియు విశ్వవ్యాప్త నేత్రాన్ని దోచుకునే ప్రపంచ విజయానికి సంబంధించిన అద్భుతమైన వస్త్రాన్ని భద్రపరచండి. జీవితం యొక్క పెళుసుగా ఉండే దారంతో బంధించబడి, ఆస్వాదించేటప్పుడు మరియు ఆనందించే సమయంలో, ఉనికి యొక్క లయతో సమకాలీకరించబడింది, పరిపూర్ణ సామరస్యం యొక్క జీవితమేయగున్

****

09..కన్నుల్లేకలగామూసితెరిచీ కాపాడు కావ్య కారమున్
ఎన్నోతాకుచునేమనస్సువిడిచే నీదై న చేయగల్గగన్
నన్నేమన్ననజేసిదల్చిసహనం స్నేహమ్ము కర్మయోగమున్
ఎన్నోచేయగ యన్నియూ సమముగా ఏర్పాటు కాయమా నమున్

..కంటి చూపు మూసి తెరచి నప్పటికీ, మీ దయగల ఉనికి నన్ను కాపాడుతుంది, కవితా దయతో, విధి యొక్క హద్దులను అధిగమిస్తుంది, స్నేహం యొక్క శాశ్వత శక్తి మరియు అచంచలమైన అంకిత భావానికి నిదర్శనం, స్థిరంగా మరియు మార్పు లేకుండా ఉంటుంది. సహృదుల యందును మిత్రుల యందును శత్రువుల యందును  ఉదాసీనులయందును, ద్వేషింప తగిన వారి యందును బంధువుల యందును ధర్మాత్ముల యందును, పాపుల యందును సమృద్ధి కలిగి ఉండేవాడు మిక్కిలి శ్రేష్ఠుడు.

***

10.ఎవరుగ కర్మలెల్లను నయాన భయాన సమర్పయామిగన్
నవవిధయర్పనేగతి సనాతనమార్గమునెంచి సేవగన్
వివిధ సకర్మలే సమయ విశ్వమునెంచి సహాయ మేయగున్
భవభవమేను తామరపు పత్రము వారిని వోలె మోక్షమున్

తొమ్మిది విధాలలో ఏదో ఒక భక్తి అనే ప్రాచీన మార్గాన్ని అనుసరిస్తూ, నిర్భయత మరియు నిస్వార్థత మూర్తీభవించిన వాడికి నేను నా చర్య లన్నింటినీ అప్పగిస్తున్నాను. వైవిధ్య భరితమైన సత్కార్యాలు విశ్వ క్రమానికి మద్దతు నిస్తాయి మరియు మోక్షాన్ని సాధించి, విముక్తిని కోరుకునే వారికి తామరాకు పై నీటి బొట్టులా ఆంటీ అంటని మార్గదర్శకత్వం లభిస్తుంది.
****

11. తమశుద్దాత్మను గాంచగా మనసుయే తాకీదు తత్త్వజ్ణుడున్

తమకాయమ్మనబుద్ధియే విజయమై తాళీకుడై స్నేహమున్
మమతాసక్తియులేక శాంతిగనుటే మార్గమ్ము గామెత్తగన్
తమకర్మల్ విధి నాచరించగలగే తాహత్తు యే యోగమున్

 స్వచ్ఛమైన హృదయం ఉన్న వ్యక్తిని చూసినప్పుడు, మనస్సు తక్షణమే వారి వైపుకు ఆకర్షించబడుతుంది; తెలివైన వ్యక్తి తన తెలివితేటలతో విజయాన్ని సాధిస్తాడు, అనుబంధం లేదా స్వాధీనత లేకుండా స్నేహం మరియు సామరస్యాన్ని పెంపొందించుకుంటాడు, తద్వారా ప్రశాంతతకు మార్గంలో ప్రయాణిస్తాడు; అటువంటి స్వీయ-క్రమశిక్షణ యొక్క శక్తి వారి విధులను సమర్థవంతంగా నెరవేర్చడానికి వీలు కల్పిస్తుంది.

నిష్కామ కర్మ యోగులైన వారు సంఘ భావాన్ని విడిచిపెట్టి శరీర మనోబుద్ధుల ద్వారాను, కేవలం ఇంద్రియాల ద్వారాను చిత్తశుద్ధిని పొందటం కోసం కర్మలు చేస్తుంటారు.

****

12.యోగుల కర్మలే ఫలము యోగ్యత కల్గియు దాహతృప్తిగన్
త్యాగము జేయుటేఫలము దర్శన భాగ్యము సత్యమేయగున్
భోగులు కామబుద్ధిగను బోనము చేయుట పాపకర్మగన్
సాగును కర్మలెళ్లమది శాంతియు లేకయు జీవనమ్ముగన్

యోగుల ప్రయత్నాలు ఫలవంతంగా ఉంటాయి, సమర్థత మరియు సంతృప్తిని కలిగి ఉంటాయి. త్యాగం వారి లక్ష్యం, సత్యం ఆధారంగా. దీనికి విరుద్ధంగా, స్వార్థపూరిత ప్రేరణలు (కామకాంక్ష ) ఉన్నవారు అశాంతిని ప్రచారం చేస్తూ అనుకరిస్తూ హానికరమైన చర్యల ద్వారా సంపదను కూడగట్టుకుంటారు. వారి జీవితం ప్రశాంతత లేనిది.

నిష్కామ కర్మయోగి కర్మఫలం పైన విడిచి పరమ శాంతిని పొందుతాడు. కామ్య కర్మలు నాచరించువాడు కోరికల వల్ల ఫలం పై ఆపేక్షతో సంసారం నందు బంధింపబడతాడు.

***

13.మనసు వశంబు జేకొని సమాన సమర్ధ సహాయ దేహమున్ 

మనసునువీడి యేమి యన మాయ ఫలంబును పొంద సక్తిగన్ 

తనమన కర్మలేవి యన దక్క గుణమ్ము నుబట్టి సాగగన్ 

ఋణమగుకాయమే మదిగ రక్ష సుఖంబుయు శాంతి మోక్షమున్.

 క్రమశిక్షణతో కూడిన మనస్సు మరియు దృఢమైన, సమర్ధవంతమైన శరీరంతో, ఒకరు మాయ యొక్క పూర్తి సామర్థ్యాన్ని గ్రహించగలరు మరియు కర్మ పరిమితులచే అడ్డంకులు లేకుండా, అంతకు మించిన వాటిని అన్వేషించగలరు మరియు బదులుగా ఆధ్యాత్మిక పురోగతి, రక్షణ, సంతోషం, అంతర్గత శాంతి మరియు అంతిమంగా ఉండే సద్గుణాలను పెంపొందించుకోవచ్చు. విడుదల.

 ఇంద్రియాలను వసంతంలో నుంచుకున్న దేహదారి మనసు ద్వారా అన్ని కర్మలను విడిచిపెట్టి, 9 ద్వారాలు గల ఈ దేహమనే పొలంలో ఏమీ చేయకుండా ఏమి చేయించకుండా సుఖంగా ఉంటాడు.

****

14.సరియగు వేళ కామ్యమగు సాధ్యమసాధ్య మనేది సంకటే 

పరిపరి విద్యలేగతియు పాశ యుపాసముగాను బాధ్యతే 

స్వరపరమేశ్వరా విధివిశాల విధాత మదీయ లక్ష్యమే 

పురుషులనాడిసంధియు సపూజ్యగపృద్వి ప్రసన్న తావిధిన్

పరిస్థితులు అనుకూలంగా ఉన్నప్పుడు, సాధించగల లక్ష్యాలు మరియు వాంఛనీయ ఫలితాల మధ్య వివేచన చాలా కీలకం, మరియు సర్వశక్తిమంతుడైన సృష్టికర్త యొక్క దివ్య ప్రణాళికను నెరవేర్చడం మరియు గౌరవనీయమైన వ్యక్తుల శ్రేయస్సును నిర్ధారించడం లక్ష్యంగా లోతైన జ్ఞానం మరియు ఆధ్యాత్మిక వృద్ధిని పొందడం అనివార్యమైన విధులుగా ప్రకృతి బట్టి మారతాయి.  పరమేశ్వరుడు మానవుల యొక్క హతృత్వమును గాని వారి కర్మలు కానీ కర్మఫల సంయోగమును గాని సృజించడు ఈ అన్నింటిలో ప్రకృతి ప్రవర్తిల్లును అనగా గుణములే గుణముల యందు ప్రవర్తిల్లు చుండును

****

15.సుకృతా ఘంబులనేవియో మనసుకే సూత్రమ్ము పుణ్యమ్ముగన్
నొకటేనన్నది లేదులేదనుటయే నుల్లమ్ము తోడన్ గనున్
వికసించే వయసౌను జ్ఞానమనుటే విశ్వమ్ము జిజ్ఞాసగన్
అవకాశంబుయు మోహమే మది కళేయాకర్ష జాడ్జ్యమ్ము గన్

 క్రమశిక్షణతో కూడిన మనస్సు మరియు శ్రేష్ఠమైన పనులు కీలకమైనవి, ఎందుకంటే ప్రత్యామ్నాయం లేదు; జ్ఞానం వయస్సుతో అభివృద్ధి చెందుతుంది మరియు విశ్వం పట్ల సహజమైన ఆసక్తి ప్రబలంగా ఉంటుంది, అయితే అవకాశాలు మరియు అనుబంధం మనస్సును చిక్కుకోగలవు. సర్వ వ్యాప్తమైన భగవంతుడు ప్రాణుల పుణ్య పాపకర్మలలో దేనికిని భాగస్వామి కాడు. అజ్ఞానమచే జ్ఞానము కప్పబడియుండుట వలన ప్రాణులు మోహితులగుతుందురు.

****

16.సుఖ దుఃఖాలను నావిగాయనుటయే సూత్రమ్ము కాదేలగన్
యికయజ్ఞానము కప్పియే మనిషీ యిచ్ఛా వివాదమ్ముగన్
వికసించేకిరణమ్ముగాంచగలిగే విశ్వాస దేహమ్ముగన్
సకలమ్మున్ స్థితి గాంచగల్గుటగనే శాంతీ కళా గమ్యమున్

మానవ నెరవేర్పు అనేది సుఖాలు మరియు కష్టాలను సమతుల్యతతో సరిదిద్దడం, పరిమిత అంతర్దృష్టి మరియు వ్యక్తిగత విభేదాల కంటే పైకి ఎదగడం, అద్భుతమైన విశ్వాసం మరియు దృఢమైన విశ్వాసాన్ని పెంపొందించడం, అంతిమంగా గాఢమైన ప్రశాంతత మరియు శాంతియుత సహజీవనాన్ని పొందడంపై ఆధారపడి ఉండదా?

కానీ వారి అజ్ఞానము పరమాత్మ తత్వ జ్ఞాన ప్రాప్తి ద్వారా తొలగిపోవును అప్పుడు ఆ జ్ఞానం వారికి సచ్చిదానంద ఘన పరమాత్మను సూర్యుని వలే దర్శింపజేయను.

****

17.పరమాత్మే గతి బుద్ధిగానుకళ యేప్రావీణ్య మేలే విధిన్
పరమాత్మేను మనస్సుగా తలచుటే ప్రాధాన్యతాలక్ష్యమున్
పరమాత్మే సకలమ్ముగా పలుక గాప్రాబల్య మేసత్యమున్
పరమై జ్ఞానము సాధనే స్థితిగనే పాపమ్ము మోక్షమ్ముగన్

పరమాత్మ అంతిమ లక్ష్యం, మరియు దానిలో మానసిక శోషణ ప్రాథమిక లక్ష్యం. పరమాత్మను విశ్వవ్యాప్త వాస్తవికతగా అర్థం చేసుకోవడం సాఫల్యానికి పరాకాష్ట. అత్యున్నతమైన అంతర్దృష్టిని పొందడం అంటే పాపం నుండి విముక్తి పొందడం మరియు ఆధ్యాత్మిక స్వేచ్ఛను పొందడం. తద్రూపమును పొందిన మనోబుద్ధులు గల వారై సచ్చిదానంద ఘన పరమాత్మ యందే నిరంతరం ఏకీ భావములో స్థితులై తత్పరాయణులైన పురుషులు జ్ఞానం సాధనలతో పాప రహితులై పునరావృత్తి రహితమైన పరమ గతిని పొందుదురు

****

18.విద్య యన్నది పొందగల్గుట విశ్వమాయగ నేస్తమున్
విద్య బ్రహ్మగ బ్రాహ్మణామది విశ్వ వాహిని వేదమున్
విద్యగోవగు విద్య హస్తిని విద్య విశ్వస నీచుగన్
విద్య దేహము విద్య మోహము విద్య సర్వము యాత్మగాన్

విద్య యనేది ఒక వ్యక్తి పొందగలిగే అంతిమ నిధి, ఇది విశ్వం యొక్క సారాంశం, వేదాల ద్వారా ప్రవహించే అత్యున్నత జ్ఞానం, అన్నింటినీ మించిన జ్ఞానం, అంతిమ వాస్తవికత ఆత్మ చైతన్యము. విద్యా వినయ సంపదలతో కూడిన బ్రాహ్మణుల యందును గోవు యందును ఏనుగు యందును కుక్క యందునో కుక్క మాంసం తినే చండాలుని యందును జ్ఞాను లైన వారు సమస్తమును దర్శించెదరు

****

019.సమభావస్థితిగామనస్సుగల యీసామ్రాజ్య సంపూర్ణతా 

సమవిజ్ఞానము ధర్మమై ప్రకృతి ప్రాసావిద్య నిర్దోషమై

గమనమ్మున్ పరమాత్మతో జగతి సాగారమ్ము దేహాత్మగన్ 

మమతామానస మందిరమ్ముగనుసామర్ధ్యమ్ము బ్రహ్మమ్ముగన్

మానసిక సమతౌల్యాన్ని సాధించిన తర్వాత, సామ్రాజ్యం యొక్క సంపూర్ణత దోషరహితమైన, సమగ్రమైన అంతర్దృష్టి ద్వారా గ్రహించబడుతుంది, ధర్మానికి పర్యాయపదంగా ఉంటుంది, వ్యక్తి, ప్రపంచం మరియు మహోన్నతమైన వాటి మధ్య అతుకులు లేని సంబంధాన్ని పెంపొందించడం, అంతర్గతంగా యాజమాన్యం మరియు గౌరవం పెంపొందించడం. బ్రహ్మం యొక్క సారాంశాన్ని వెల్లడిస్తుంది. ఎవరి మనసు సకల ప్రాణుల యందు సమస్థితిలో ఉంటుందో వారు ఈ దేహంతోనే ఈ లోకాన్ని జయిస్తారు. నిర్దోషమైన బ్రహ్మం అంతటా సమంగా ఉన్నందున వారు బ్రహ్మం నందే ఉండిపోతారు.

***

020.దరిచేరంగ సుఖంబుయే గనక పొందాసౌఖ్యమేలేవింతన్ 

మెరుగాయేగుణ వేత్తనీశునుడు సామాన్యమ్ము దైవమ్ముగన్ 

తరుణానాసిరి బుద్దిగాకదల సంతాపమ్ము మూలమ్ముగన్ 

పరవమ్మున్ మదిశాంతమే గలిగి సాపాటేను దేహమ్ముగన్

నిజమైన ఆనందం సంపద నుండి పుడుతుందా లేదా అసాధారణమైన సద్గుణాలు మరియు దైవిక లక్షణాలతో పాతుకుపోయిందా? తెలివిగల మరియు జ్ఞానోదయం పొందిన వ్యక్తి ప్రాపంచిక అనుబంధాల నుండి బాధలు ఉత్పన్నమవుతాయని అర్థం చేసుకుంటాడు మరియు నిర్లిప్తతను ఆశ్రయిస్తాడు, అంతర్గత ప్రశాంతతను మరియు సమతుల్యతను పెంపొందించుకుంటాడు.  ప్రియలాభములకు పొంగనివాడు ఆ ప్రియములు ఎదురైనప్పుడు కృంగనిపాడు, స్థిరమైన బుద్ధి కలవాడు. మోహ వివసుడు కాని వాడు, అయినా బ్రహ్మవేత్త సచ్చిదానంద ఘణ పరబ్రహ్మ పరమాత్మ యందు సదా ఏకీభావ స్థితిలోనుండును

****

021.సుస్తీబాహ్యవరమ్ముమర్చికదిలే సూన్యమ్ము నిశ్చేష్టగన్ 

గస్తీమార్గముగానువిశ్వకళలే కాలమ్ము విశ్వాసమున్ 

అస్తిత్వం మనసౌను కర్మకళలే యానంద సత్వమ్ముగన్ 

మస్తిష్కమ్ము గనేప్రపంచవిధి మార్గమ్ము జీవమ్ముగన్

బాహ్య కల్లోలం లేని మనస్సు శూన్యత మరియు స్తబ్దతను అధిగమిస్తుంది, సార్వత్రిక సామరస్యం మరియు తాత్కాలిక సమతుల్యత యొక్క మార్గాన్ని స్వీకరిస్తుంది. ఇది దృఢమైన నమ్మకాన్ని పెంపొందిస్తుంది, ధర్మబద్ధమైన పనుల ద్వారా దాని ఉనికిని గ్రహించి, ఆనందం మరియు సమతుల్యతను అనుభవిస్తుంది. మనస్సు విశ్వ క్రమంతో దాని పరస్పర సంబంధాన్ని గుర్తిస్తుంది, జీవిత ప్రయాణానికి మార్గనిర్దేశం చేస్తుంది.

***

022.దేనిని పొందితే నదియు  తేజము వల్లన మేలుయే యగున్ 

 గానగ కారణమ్ముగతి కాలపు నీడలు వెంటనుండినన్ 

దానికి సౌఖ్య దుఃఖములు దారిగ నేర్పుగ దర్పమేయగున్ 

వానికి లొంగిపోకమది మది వాంఛలన్నొదల జ్ఞానమేయగున్

మనిషి యొక్క ప్రకాశము నుండి ఏమి ప్రయోజనాలు వర్ధిల్లుతాయి, అయినప్పటికీ కాలపు నీడలు అనివార్యంగా కష్టాలను తెస్తాయి. ఆనందం మరియు బాధలు కలుస్తాయి మరియు అహంకారం పెరుగుతుంది . ఈ సత్యాలకు లొంగిపోవడం వల్ల ఆసక్తుడు కాక  జ్ఞానాన్ని  పెంపొందించి సహకరించాలి.  ఏ విషయేంద్రియ సంయోగము వలన ఉత్పన్నములకు భోగములన్నియును భోగలాలస్రో సుఖములుగా భావించెను అవి నిస్సందేహముగా దుఃఖ హేతువులే అత్యంతములు కలవి అనగా అనిత్యములు కావున ఓ అర్జున వివేకి వాటి యందు అసక్తుడు కాడు

****

023.ఏయత్నమ్ము కనేటి శీలి గెలిచే యేమాయ మర్మమ్ముగన్ 

కాయమ్మున్ నిలుపా నతండుగనే కామాధి ధర్మమ్ముగన్ 

గాయాలన్ సహనమ్ముగాను గలడో గంబీర్య దేహమ్ముగన్ 

ఆయాతీరుగసత్యయోగి యతడే యానంద సౌఖ్యమ్ముగన్

ఏ ప్రయత్నం విజయవంతమయ్యే సద్గుణ ప్రవృత్తికి దారి తీస్తుంది మరియు దానిని ఏ సూత్రం సమర్థిస్తుంది?, కోరిక మరియు ధర్మం యొక్క సారాంశం ఏమిటి?, ఒక వ్యక్తి బాధను మనోధైర్యంతో ఎలా భరించగలడు మరియు ధృడమైన శరీరాన్ని ఎలా కలిగి ఉంటాడు?, సత్యానికే అంకితమైన సన్యాసి? ఆనందం మరియు శ్రేయస్సు అనుభవించాలా?

 ఈ శరీరము విడవకముందే అనగా జీవించి ఉండగానే కామ క్రోధాదులు ఉద్వేగములను అదుపులో నుంచి కొనగల సాధకుడే నిజమైన సుఖ యోగి.

024.ఎవ్వడు లోన సౌఖ్యమును యే విధపొందియు నేర్పు గుండునో 

 ఎవ్వడులో రమించుకళ యేదియె యైనను శాంతికోరునో 

ఎవ్వడు విద్యబోధగను యెల్లరి క్షేమము చూచు చుండునో 

అవ్వడు సాంఖ్యయోగిగను యాదర్శ బ్రహ్మమ్ముగన్

ఎవ్వరు నేర్పుగా, అంతరమ్మున శాంతిగా, విద్య ద్వారా సౌలభ్యాన్ని అందరికీ అందిస్తూ , దానిలో ఆనందాన్ని పొందుతారు మరియు ప్రశాంతతను వెంబడిస్తారు, అట్టివారు సాంఖ్య యోగి పరమాత్మ యందు ఏపీ భావిస్తాడు బ్రహ్మ నిర్మాణమును పొందుతాడు.

****

025.నీరద దేహరూప దివి నిర్జర పాపము చేయగుండగన్ 

 శారద నామ మాధురికి జ్ఞాన ప్రభావము ముగ్ధమేయగున్ 

 దారిగ సంశయమ్ము లను దాతగ దీక్షయు సాధనేయగున్ 

 సారసలోచనా మనసు సర్వం నేస్తము బ్రహ్మ వేత్తగన్

పరమాత్మ యొక్క దివ్యనామాన్ని, శారద నామాన్ని ధ్యానించడం వలన ఒకరి బుద్ధి సమ్మోహనమవుతుంది, శరీర రూపాన్ని శుద్ధి చేస్తుంది మరియు పాపాన్ని నిర్మూలిస్తుంది. ఇది సందేహాలను నివృత్తి చేస్తుంది, ఆధ్యాత్మిక మార్గనిర్దేశం చేస్తుంది మరియు మార్గాన్ని ప్రకాశవంతం చేస్తుంది, ప్రశాంతమైన మనస్సు గల వ్యక్తి బ్రహ్మం యొక్క సారాన్ని గ్రహించినట్లు

****

27. నన్నెవరూ మనస్సును ననాదిన నాటిన తత్వ బుద్దిగా

అన్ని తపో మయమ్ముగ సహాయ వినమ్రత నెంచ యుక్తిగా
అన్నియు లక్షణాల పరకాయము నెంచియు యుండ శక్తిగా
అన్ని సజీవులై మనసె ఆశ్రిత పుత్తడి కాంతి ముక్తిగా

దృఢమైన మరియు దృఢమైన నా మనస్సును ఎవరూ గ్రహించలేరు, ఇది తాత్విక బుద్ధితో కూడుకున్నది, వినయం మరియు మార్గదర్శకత్వం కోరుకునేది, అన్ని లక్షణాలను అధిగమించగల సామర్థ్యం మరియు అన్ని జీవులకు ముక్తి మార్గాన్ని ప్రకాశింపజేయడానికి శక్తి కలిగి ఉంది. భాష విషయ భోగములను చింతన చేయక వాటిని పారద్రోల వలెను దృష్టిని భూమధ్యనందు స్థి రముగా నుంచవలెను
****

28. జయమేయిoద్రియమౌను సత్యమగు వాంఛావాక్కు విధ్యేలు లే

భయకోపాదులు వీడిశాంతిమయ ప్రాబళ్యమ్ము నిత్యమ్ముగన్
నియమమ్ముల్ వినిచేయుటే మనసు సాన్నిధ్యమ్ము సత్యమ్ముగన్
ప్రియమోనే వశమేనుమోక్షముయె సంప్రీతి స్వరమ్మేనులే

దృఢమైన మరియు దైవిక సత్యం నా సంకల్పాన్ని, వాక్కును మరియు ప్రవర్తనను నిర్దేశిస్తుంది, వణుకు లేదా క్రోధం లేకుండా, ప్రశాంతతలో ఎప్పుడూ పాతుకుపోయి, గొప్ప సూత్రాలచే నియంత్రించబడుతుంది మరియు మోక్షానికి ఫలితంగా, అంతర్గత స్వీయ యొక్క అద్భుతమైన ఆనందం. నాసిక ఇల్లు ప్రసరించుతున్న ప్రాణా వాన వాయువులను సమస్థితిలో నడుప వలెను. ఈ ప్రక్రియల ప్రభావముల మనసు బుద్ధి ఇంద్రియములు సాధకుని వసములోనికి వచ్చును. సాధన వలన మోసపలాయుడైన ఇచ్చాభయ క్రోధరహితుడే సదాముక్తుడవును.
****

29.అతిధీరుo డతి దాన సూరుoడతి రమ్యాకారుడత్యంత సు
వ్రతు దంచుందను సన్నుతించు కవి వాగ్వాపార మెల్ల న్ యధా
ర్ధతమం బై విలసిల్ల మది సాధ్యాప్రేమ యజ్ఞముగన్
స్వత సిద్ధీ భగవత్ మహత్యమగు విశ్వాసమ్ము మహేశ్వరమ్

అచంచలమైన సంకల్పం, మునిసిద్ధి మరియు ఆకర్షణీయమైన అందాన్ని వ్యక్తీకరిస్తూ, దృఢమైన భక్తి మరియు ఆధ్యాత్మిక ఆరోహణ యొక్క అత్యంత ప్రాముఖ్యతన

 నొక్కిచెప్పేటప్పుడు, కవి గంభీరమైన భగవంతునికి నివాళులర్పించుట, సాధ్యాప్రేమ యజ్ఞంను,పరమాత్మ మహాత్యము పై విశ్వాసము చూపుటే.
భగవంతుడు యజ్ఞములకును, తపస్సులకును, భోక్త, సంస్థ లోకములకు లోకేశ్వరులకు అధిపతి. సమస్త ప్రాణులకు ఆత్మీయుడు. పరమ ప్రేమ స్వరూపుడు. ఈ భగవత్తత్వం ఎరిగిన భక్తులకు పరమశాంతి లభించు.

****

ఓం తత్ సత్ ఇతి శ్రీ మద్ భగవద్గీతాను, ఉపనిషత్తు, బ్రహ్మవిద్యాయాం, యోగశాస్త్రే 

శ్రీకృష్ణార్జున సంవాదే కర్మ సన్యాసయోగో నామ పంచమో ధ్యాయః ( తెలుగు పద్యాల భావము సమాప్త0 )