లలిత శృంగారం

1. తరల శృంగారం

2. గాలి 

3. భూతిలత

4. విజ్ఞానము

5. శంఖ

6. హరిహయ 

న   భ   ర  స  జ   జ  గ  

III   UII  UIU IIU  IUI   IUI  U  - తరల - 11 

నేటి కవిత్వం :-  తరల శృంగారం  

రచయత: మల్లాప్రగడ శ్రీదేవి రామకృష్ణ 

గళ గలే చిరుహాస సేవగ  మాయతో మన సంతయే 

అలల పొంగులు, గుప్పు గుప్పున పొంగుటే తమకాన్ని జ  

ల్లులుగ లాలన పాలనా రుచులే మనోమయమే సహా

ఫలము చూపియు సమ్మోహమ్ముయు పెంచియూ లలితమ్ముగా 

సలపరింతయు చూపకే పస చిత్తు చేయక ఉండవే 

కలువ కెంతయు ముందుచూపుగ సొంత సొమ్మును జుఱ్ఱుకో  

నిలువ లేకయు ఉండలేకన మత్తు కమ్మియు ఉన్నదే 

కులుకు లంతయు ఖర్చుచేయక విందుచేయుము తొందరే   

పలుకు చేష్టలు ఆపవే తపమా సుదాచరణం వేషమే 

కళలు చూపియు మొహమాటకు నన్ను నేమియు చేయకే  

తలపు వేఱుగ నుంచకే మనమధ్య మమేకము సంభవం 

బలిమి చూపకు బండగా సబలా మనస్సును పంచవే 

నలక వల్లనె జీవితమ్మును పాడు చేయుటనే మనో   

గిలక తిర్గుట ఎందుకే సహనాన్ని చూపుట మంచిదే  

పలక మారియు ఉండకే తలవంపు తేక మనస్సునే 

చిలక వే మనమధ్య యే ఇక మంచిరోజులు వచ్చునే 

 --(())--

భ  భ   ర   స   జ   జ  గ  - భూతిలత -11 

 UII  UII  UIU  IIU  IUI  IUIU 

నేటి కవిత్వం - భూతిలత 

రచయత : మల్లాప్రగడ శ్రీదేవి రామకృష్ణ 

రాముడు చక్కని వాడులే మహిలో మనస్సును పంచెను 

లే మమతన్నది  కాల మాయ జయించి వేదము పల్కుగా 

సామము దండన భేదమే మరచీ  మనుష్య సహాయమే 

చేసియు పూజల తో మనో ఫలమంతయే నెరవేర్చెనే 

ఏమని చెప్పెద కాలమాయ జయించు రాముని శక్తినే 

క్షేమము కోరును వేడుకున్నటి వారినందరినీ మనో 

ప్రేమను పంచియు దేహమే సమపాళ్లుగా ఉపయోగమే

కామము తీర్చియు మానమే సమపోషణాలయ కాలమే  

సౌమ్యపు హాసపు పల్కులే విన యోన్నతమ్ముగ మారునే 

కామ్యపు చూపులు ఎప్పుడూ చెడు వాసనే మది నర్కమే 

సొమ్ములు ఆశయ ఎప్పుడూ కలయే సకాలపు సేవలే 

సొమ్ముగ నీతిగ బత్కుటే సమయోజనం సమ ఉళ్ళమే 

--(())--

UUII - UIUI - UIIU - IIUU

నేటి కవిత్వం - విజ్ఞానము 

రచయిత= మల్లాప్రగడ శ్రీదేవి రామకృష్ణ  

విజ్ఞానము కొంత శోభ - అర్ధముచే కనుగోటం 

అజ్ఞానము తన్ను తాను - అల్పుడనే అనుకోటం

సామర్ధ్యము నాది నాకే - తెల్సుననే దియుగర్వం

వాచాలత తోడు నీడ గా  - కలవా లని సత్యం

సంకల్పము ఉంటె ఎంతొ - దివ్య బలం మనవెంటే

ఆకర్ష ణ ఉంటె ఏం తొ   -  ప్రేమ బలం మనసంతా

సంఘర్షణ ఉంటె - కల్లోలం మమతే మనచుట్టూ

వికర్షణ ఉంటె శాంతి - లేక ఉండే భ్రమ సృష్టే   

దివ్యత్వము సామ దాన - భేదములే నవజీవం

సాకారము  ప్రేమ శక్తి - కామములే  నవరూపం

ప్రామాణిక సేవా భావ  - తత్వములే నవదీపం

జ్ఞానం మన ప్రేమ తత్వ - నిర్మలమే నవదీక్ష

సందేహము ఎప్పుడూ = మనస్సు వేధించుట కాదా

ఆనందము ఎప్పుడూ  -మనస్సు కేశాంతము కాదా

దేవాలయ ప్రాంగణం = మనస్సుకే వేదము కాదా

సాహిత్యము ప్రాణ భాష -  ప్రేరణగా కధ  కాదా 

--((*))--

శంఖ - న/న/(ర)14 IIII IIUI (UUI)13 U 
నేటి కవిత్వం -  శంఖ 
రచయత : మల్లాప్రగడ శ్రీదేవి రామకృష్ణ 
:
పరువము పదిలమ్ము 
చేరేను చేయూత - చెప్పేను పంచేను 
కారుణ్య భావమ్ము - కమ్మేను నిత్యమ్ము 
గారాము చేసియు - మాయమ్ము చూపియు  
ధీ రంగడా 

కరుణయు కనువిందు  
కారాట చేసేను - వేటాట చూపేను  
పోరాట  సల్పేను - నిత్యమ్ము సేవించి  
ఆరాట మయ్యేను - తత్వమ్ము బోధించి 
హా రంగడా 

సిరివలెఁ గనుముందు 
రారమ్ము గోపాల - రత్నాల దీపాల 
నీరేయి నీకోస - మీమేడ నేనుంచి  
నీరాకకై యుంటి - నీవెప్పు డేతెంతు 
వో రంగఁడా 

వసిగొను హరిమోము 
లాసమ్ము లందమ్ము - రాసమ్ము లందమ్ము 
వేసమ్ము లందమ్ము - బృందమ్ము లందమ్ము 
హాసమ్ము లందమ్ము - హారమ్ము లందమ్ము 
నాశౌరికిన్

అరుణుడు వలె వచ్చి 
మారమ్ము చేనీక వేదమ్ము  గానుండు 
కార్యార్ధి ఆనంద మందించి మాధుర్య 
సౌర్యమ్ము  కల్పించి ఆడించు సౌందర్య 
సర్వోన్నతా    

అరుణుఁడు సనె సందె 
వేళయ్యె దీపమ్ము - వెల్గించి శంఖమ్ము 
మేలై ధ్వనించంగ - మేఘారవమ్ముగా 
కేళీవినోదుండు - కృష్ణుండు రంజిల్లఁ 
బూ రించుమా 
--(())-- 



న/స/న/భ/న/గ IIIII UIII - UIII IIU 
నేటి కవిత్వం - హరిహయ 
రచయత: మల్లాప్రగడ శ్రీదేవి రామకృష్ణ 
  
చిరునగవు కోరుటయు - కోపమును వదిలే 
అరమరిక లేకయును  - సంతసము తెలిపే 
చరవిడిచి ఉండుటయు - శాంతమును నిలిపే 
మరొమలుపు మధ్యనయు - వేదనము తొలిగే 

కరములతొ చుట్టియును - వేదమును తెలిపే 
తరుణమును నష్టమును  - పర్చకయు విలువే 
తరుగునటు చేయకయు - ఆకలియు  మదిలో 
పెరగకయు శాంతమును  - చూపుటయె జగతీ

పరువములు సుస్థిరము -  కాదను అనుటయే 
సరిగమలు  సాశ్వితము  - ఆచరణ అణువే 
భరణములు కోరినను - ఆశలకు పొవు టే 
చురకలను తెల్పుటయు - కాలపు సెగలులే 

గరళపు  జీవితము - తప్పదు యెవరికినీ
జరజరల సాగుటయు - జీవితపు జలమే 
చరణము తప్పదియు - ఏకము అగుటకే 
మరణము ఉండునులె - ఏనిముషమునకో    
  
పయనమున నొంటరిగఁ - బాడుచును నడతున్ 
పయనమునఁ బాంథులకు - స్వాగతము నిడుదున్ 
పయనమున దైవమునుఁ - బ్రార్థనలఁ గొలుతున్ 
పయనమున గమ్యమును - వాఁడె తను దెలుపున్ 

వినయమున వాదమును  - మాపుటయు కుదురున్ 
వినయమున కామమును  - గెల్చుటయు కుదురున్ 
వినయమున మొనమును - చేరుటయు  కుదురున్ 
వినయమున  కాలమును - గెల్చుటయు కుదురన్ 

--(())-- 
    
హరిహయమువోలె నొక - యశ్వమును గని రా 
వరయువతు లిర్వురును - వారినిధి సికతన్ 
శరధివలె నల్లనిదొ - చందువలెఁ దెలుపో 
యిరుగురును వాలమును - నిర్దెసలఁ గనిరో! 
(వినతా-కద్రువల కథ) 

ఉదయమయెఁ బ్రేమశశి - యుర్వి కడు మురిసెన్ 
ముదమొసఁగఁ బ్రేమలతఁ - బుష్పములు విరిసెన్ 
హృదయమునఁ బ్రేమ మధు-వృష్టి యది కురిసెన్ 
నదమువలెఁ బ్రేమసుధ - నామదిని బరవెన్ 

సుమతి నెపు డివ్వఁగను - సుందరుని దలఁతున్ 
కుమతి వలదంచు గురు - కోవిదుని గొలుతున్ 
విమలమతియై మనము - ప్రేమమణి యవఁగా 
కమలదళనేత్ర నను - గావుమయ దయతో 


పొత్తపి వేంకటరమణకవి కల్పించిన వృత్తములలో హరిహయ వృత్తము ఒకటి. హరిహయము అంటే ఇంద్రుని గుఱ్ఱము, ఉచ్ఛైశ్రవము. దీని లయ వనమయూరమును బోలినది. ప్రతి పాదములో మూడు పంచమాత్రలు, చివర ఒక చతుర్మాత్ర, నలల/భల - భల/స. క్రింద నా ఉదాహరణములు - 
హరిహయ - న/స/న/భ/న/గ IIIII UIII - UIII IIU 
16 అష్టి 32224 

న  జ  భ  జ  జ  లగ     7 -13 పదకోకిల కాంకము  

III IUI UIU IUI IUI IU 

నేటి కవిత్వము - పదకోకిల 

రచయత:: మల్లాప్రగడ శ్రీదేవి రామకృష్ణ 

అలము సమప్రభా మదీయ భావ అనంత సుధా  

మలుపు  సహాయ  మాయ ఆశ పాశము కల్గుటయే   

అలక ను తీర్చి సంతసమ్ముగా సమభావముగా  

అలుపు లేకయే నిత్య సత్య ఆకలి తెల్పుట కదా 

కల కల తో సుఖాలయం సుదర్శన చక్రముగా 

తళ తళ మెర్పు మెర్సియే సుఖీభవ సంతసమే

గల గల జాలువారు తేట నీరు సుమాలికకే 

వెలవెల పోక ఇంక ఏదొ  చందన పూతలుగా 

చిలకలు చిల్కి చిల్కి సిగ్గులన్నియు పంచుటయే 

కులుకులు ఎంత చేసినా ఇదేన ఇదే ననుటే 

వలపుల యవ్వనం సురాగ మాలిక అందముగా  

తలపులు తీరి తామసం తరించుట జీవితమే 

పలుకుల భావమే వినోద సేవలు లాలనగా 

కలుపులు తీసినట్లు చెడ్డ చేష్టలు తుంచుటయే 

మలుపులు ఎన్ని ఉన్ననూ సుఖమే మమతా 

వలయము చుట్టునూ సుహాస సేవల జీవితమే   

--(())--