లలిత శృంగారం

ఛందస్సు నేర్చుకుదాం రండి

ఛందశ్శాస్త్రం,8...8/6/2015 గణాలు

4.చతురక్షర గణాలు .,,,......నాలుగు అక్షరాలతో ఏర్పడిన గణాలకు చతురక్షర గణాలు అని పేరు.ఇంతకు ముందు మనం నేర్చుకున్న 8 త్ర్యక్షర గణాలకు గురువు ను అదనంగా చేర్చి 8 గణాలు, లఘువు ను అదనంగా చేర్చి 8 గణాలు మొత్తం 16 గణాలు వ్రాసిన ఎడల అవే చతురక్షర గణాలు...

a.మూడక్షరాల గణాలకు గురువు చేరిన ఏర్పడే 8 గణాలు .,
U I I U
1.భగణం+గురువు భ గ రామునితో
I U I U
2.జగణం+గురువు " జ గ రమేశుకున్

I I U U
3.సగణం+ "గురువు.. స గ రమణేశా

I U U U
4.యగణం+ గురువు. య గ ప్రతీకారం

U I U U
5.రగణం + " ర గ నిర్ణయాలా

U U I U
6.తగణం + " త గ శ్రీరాముడా

U U U U
7.మగణం+ " మ గ సీతారామా

I I I U
8.నగణం + " న గ యమునతో

b)మూడుక్షరాల గణాలకు లఘువు చేర్చినచో ఏర్పడే 8 గణాలు

U I I I
1.భగణం+లఘువు భ ల శ్రీధరుడు

I U I I
2.జగణం+లఘువు జ ల గిరీశుని

I I U I
3.సగణం+లఘువు స ల ప్రియరాణి

I U U I
4.యగణం+లఘువు య ల వినోభావె

U I U I
5.రగణం +లఘువు ర ల నాగలక్ష్మి

U U I I
6.తగణం +లఘువు త ల నాదేశము

U U U I
7.మగణం +లఘువు మ ల సీతారామ

I I I I
8.నగణం +"లఘువు న ల నరహరి

ఈవిధంగా మూడక్షరాల గణాలకు గురులఘువులను చేర్చి 16 గణాలు గుర్తించారు కాని నగణము+ లఘువు ...నల-------నగణము+గురువు ...నగ -------సగణము+లఘువు సల అనే ఈ 3 గణాలు మాత్రమే ఛందశ్శాస్త్రంలో ముక్యమైనవిగా పండితులు గుర్తించారు. ఆమూటిని గురించి రేపు చెప్పుకుందాము,,,,,

.....సశేషం..,....రేపుకలుద్దాం